Tának

TÁNAK

kaysarap gamitin / ng lumang Tagalog

lalo na't patungkol / sa pagsinta't irog

sa mapulang rosas, / may mga bubuyog

na lilipad-lipad, / rosas ay kinuyog

bago sa pandinig / ang salitang "tának"

batid ko'y katugmâ / nitong isdang "banak"

ang lumang salitâ / ay ikinagalak

niring aking pusong / dama'y pagkaantak

tának: kahuluga'y / napakadalisay

purong-puro, tunay, / kaysarap manilay

wagas na pagsinta / ang iniaalay

pinakamamahal, / pag-ibig na tunay

buti't ang makata'y / nakapagsaliksik

ng salitang luma't / bago lang sa isip

na sa kakathai'y / nais na isiksik

pagkat matulaing / kaysarap malirip

- gregoriovbituinjr.

12.14.2025

* tanak - mula sa Diksiyonaryong Adarna, p.902

O, Pag-ibig!

O, PAG-IBIG!

kaysarap basahin ng mga tulâ

nina Balagtas at Huseng Batutè

tagos sa dibdib ang kanilang kathâ

tulad ng pag-ibig na di mawarì

pananalita'y kayganda ng daloy

handang mamatay dahil sa pag-ibig

kaysarap dinggin, kaylupit ng latoy

tiyak sinta'y kukulungin sa bisig

inidolong makatang magigiting

tula'y higit sa panà ni Kupido

na sinta'y nanaising makasiping

at makasama sa búhay sa mundo

pagpupugay sa Florante at Laura

ni Balagtas, ang Sisne ng Panginay

kay Huseng Batutè, nagpupugay pa

kanyang Sa Dakong Silangan, mabuhay!

- gregoriovbituinjr.

12.14.2025

* litrato kuha sa terminal ng dyip biyaheng UP Campus - Philcoa

Kaypanglaw ng gubat sa lungsod

KAYPANGLAW NG GUBAT SA LUNGSOD

anong panglaw nitong gubat sa kalunsuran

araw-araw na lang iyan ang magigisnan

dahil ba kayraming kurakot sa lipunan?

dahil laksa ang buktot sa pamahalaan?

naluluha ako sa mga nangyayari

bansa'y mayaman, mamamayan ay pulubi

manggagawa'y kayod-kalabaw araw-gabi

habang kurakot sa bayan daw nagsisilbi

minamata nga ng matapobre ang pobre

sarili'y sinasalba ng trapong salbahe

sistema na'y binubulok, iyan ang siste

di na ganadong mapagana ang granahe

dahil sa ayuda trapo na'y iboboto

pera-pera na lang upang trapo'y manalo

kaya ngayon pa lamang ay isisigaw ko:

serbisyo sa tao, huwag gawing negosyo!

- gregoriovbituinjr.

12.14.2025

Bawal pumasok sa Marunong St.

BAWAL PUMASOK SA MARUNONG ST.

bawal pumasok sa Daang Marunong

sakaling baha, sana'y makalusong

sakaling bagyo, sana'y makasulong

sa problema, baka may makatulong

kung nasok roong luha'y bumabalong

ako'y kakain sa platong malukong

ulam ko'y galunggong sa kaning tutong

habang asam ko'y korap na'y makulong

walang kapilya, bisita o tuklong

na pupuntahan sa Daang Marunong

ang meron, lasing na bubulong-bulong

kayraming alam, madalas magtanong:

sa flood control bakit laksa'y nalulong?

paano mababatid ang himatong?

sa ibinulgar ng mga kontrakTONG?

may mga ulo na kayang gugulong?

buti pa ang asong umaalulong

nakakapasok sa Daang Marunong

sa kantong iyon lamang nakatuntong

pag nasok, ako kaya'y makukulong?

- gregoriovbituinjr.

12.14.2025

Tambúkaw at Tambulì

TAMBÚKAW AT TAMBULÌ

nais kong maging pamagat

ng aklat ng aking akdâ

ang salitang nabulatlat

na kayganda sa makatâ

ang "Tambúkaw at Tambulì"

mga gamit noong una

mga hudyat sa taguri

na kaysarap gamitin pa

isama sa mga kwento

anong banghay o salaysay

o nobelang gagawin ko

ay, dapat iyong manilay

marapat ko nang planuhin

nang maisakatuparan

ang pangarap na gagawin

plano'y dapat nang simulan

- gregoriovbituinjr.

12.14.2025

* litrato mula sa Diksiyonaryong Adarna, p.900    

Natabig ng dagâ ang bote

NATABIG NG DAGÂ ANG BOTE

masasabi bang binasag

ng dagâ ang boteng iyon

o di sinadyang natabig

kaya bumagsak sa sahig

mula roon sa bintanà

ay nakita ko ang dagâ

mabilis na tumatakbo

nang marating ang lababo

binugaw ko, anong bilis

niyang tumakbo't umalis

ang boteng natabig naman

sa sahig agad bumagsak

boteng sa uhaw pamatid

ay natabig ng mabait

ano kayang pahiwatig

baka ingat ang pabatid

- gregoriovbituinjr.

12.13.2025    

Alahoy!

ALAHOY!

parang wala nang kabuhay-buhay

y    aring buhay kapag naninilay

para bang nabubuhay na bangkay

na hininga'y hinugot sa hukay

may saysay pa ngâ ba yaring búhay

kung sa tula't rali nabubuhay

mabuti yata'y magpakamatay

nang sinta'y makapiling kong tunay

tula na lang ang silbi ko't tulay

tula'y tulay sa di mapalagay

sa mundô ba'y ano pa ang saysay

kung nabubuhay lagi sa lumbay

wala bang magpapayo? Alahoy!

wala bang kaibigan? Alahoy!

wala na ba ang lahat? Alahoy!

ako nga ba'y patay na? Alahoy!

- gregoriovbituinjr.

12.13.2025

* Alahoy! - mula sa Diksiyonaryong Adarna, p.21

Kapoy

KAPOY

walâ na bang makatas sa diwà

ng makata't di na makatulâ?

bakit pluma'y tumigil na sadyâ?

ang unos ba'y kailan huhupà?

ilang araw ding di nakákathâ

leyon at langgam man sa pabulâ

ay di ko pa napagsasalita

may delubyo kayang nagbabadyâ?

di makapag-isip? namumutlâ?

gayong naglulutangan ang paksâ

sa lansangan, dibdib, libog, luhà,

tuhod, ulo, ere, dagat, bahâ

panga, pangat, pangatlo, pawalâ

talampakan, basura, bahurà

talapihitan, dukhâ, dalitâ

palatuldikan, makata'y patdâ

labas na, makatang maglulupâ

sa iyong silid, yungib o lunggâ

hanggang pagkatulala'y mapuksâ

at kapoy ay tuluyang mawalâ

- gregoriovbituinjr.

12.13.2025

Alas-dose na bumangon

ALAS-DOSE NA BUMANGON

madalas, kay-aga nang babangon

madaling araw, gising na ako

ngayon, alas-dose na bumangon

pahinga muna, pagkat Sabado

madalas, maaga pa'y lalabas

at maglalakad na ng malayò

upang damayan ang nag-aaklas

na obrero't dukhang nasiphayò

tanghaling bumangon, kumathâ na

ng iilang may sukat at tugmâ

iyan ang bisyong yakap talaga

at gawain ng abang makatâ

mamaya'y lalabas buong gabi

diringgin ang kapwa manunulat

sa panayam niya't masasabi

sa kanyang paksang isisiwalat

- gregoriovbituinjr.

12.13.2025

Pagtatása at Pagtatasá (Assessment and Sharpening)

PAGTATÀSA at PAGTATASÁ

(Assessment and Sharpening)

pag natapos ang plano at mga pagkilos 

ay nagtatàsa o assessment nang maayos

kung ang pagtatasá o sharpening ba'y kapos?

at nakinabang ba ang tulad kong hikahos?

kaya mahalaga ang dalawang nabanggit

kung pagtatása o sharpening ba'y nakamit?

sa pagtatasá o assessment ba'y nasambit?

anong mga aral ang dito'y mabibitbit?

mga plinano'y di dapat maging mapurol

sa planong matalas, di sayang ang ginugol

sa assessment ba'y ano kayang inyong hatol?

buong plano ba'y naganap? wala bang tutol?

tingnan mo lang ang tuldik sa taas ng letra

at ang salita'y mauunawaan mo na 

kayâ ngâ ang pagtatása at pagtatasá

sa bawat organisasyon ay mahalaga

- gregoriovbituinjr.

12.12.2025

Ayokong mabuhay sa utang

AYOKONG MABUHAY SA UTANG

ayokong mabuhay na lang

upang magbayad ng utang

tulad sa kwentong "The Necklace"

nitong si Guy de Maupassant

subalit kayraming utang

na dapat ko pang bayaran

ako'y nabubuhay na lang

upang magbayad ng utang

kayâ buô kong panahon

sa bawat galaw ang layon

paano bayaran iyon

buong buhay ko na'y gayon

habang kayraming kurakot

mga pulitikong buktot

kaygandang buhay ng sangkot

silang sa bayan ay salot

ikinwento ni Maupassant

sadyang wala ka nang buhay

kumikilos parang patay

nabubuhay parang bangkay

di matulad kay Mathilde

Loisel sa akdang "The Necklace"

yaong nais ko't mensahe

sa kapwa ko't sa sarili

sa tulad kong pulos utang

tama ka, Guy de Maupassant:

ang nabubuhay sa utang

ay wala nang kasiyahan

- gregoriovbituinjr.

12.12.2025

* litrato mula sa google

Tulawit: KAMI'Y DATING BILANGGONG PULITIKAL

Tulawit: KAMI'Y DATING BILANGGONG PULITIKAL

(kinathâ upang awitin)

kami'y dating bilanggong pulitikal

na adhikain sa bayan ay banal

na layunin sa bayan ay marangal

na may taglay na disiplinang bakal

kumilos upang lumayà ang bayan

sa kuko ng dinastiya't gahaman

sa pangil ng buwaya at kawatan

sa sistemang bulok at kaapihan

tinuring na kaaway ng gobyerno

at kinulong sa gawa-gawang kaso

gayong naging aktibistang totoo

nang di pagsamantalahan ang tao

nilabanan ang bulok na sistema

panawaga'y panlipunang hustisya

nilabanan ang sistemang baluktot

kalaban ngayon ay mga kurakot

tuloy ang laban tungong pagbabago

itayô ang lipunan ng obrero

lipunang patas, pantay, makatao

lipunang walang kawatan at trapo

- gregoriovbituinjr.

12.12.2025

* litrato mula sa google

Pipikit na lang ang mga mata ko

PIPIKIT NA LANG ANG MGA MATA KO

pipikit na lang ang mga mata ko

upang matulog ng himbing na himbing

napapanaginipa'y paraiso

na lipunang makatao'y kakamtin

aba'y kayganda ng panaginip ko

na para bang ako'y gising na gising

umalwan ang buhay sa bansang ito

ginhawa ng dukha'y natamo na rin

wala nang namamayagpag na trapo

walang dinastiya't oligarkiya

na nagpapaikot ng ating ulo

na masa'y dinadaan sa ayuda

lipunan na'y binago ng obrero,

ng mga aping sektor ng lipunan

pagpupugay sa uring proletaryo

pagkat binago ang sandaigdigan

pipikit na lang ang mga mata ko

kung sa pagbaka'y napagod nang ganap

kung nais nang magpahinga ng todo

kung natupad na'y lipunang pangarap

- gregoriovbituinjr.

12.11.2025 

Di magsasawang magrali hangga't may api

DI MAGSASAWANG MAGRALI HANGGA'T MAY API

abang makata'y di magsasawang magrali

misyon: gálit ng masa'y gatungang matindi

lalo't sa katiwalian di mapakali

ngingisi-ngisi lang ang mga mapang-api

"Ikulong na 'yang mga kurakot!" ang hiyaw

dahil sa mga buktot na trapong lumitaw

tingni ang bansa, parang gubat na mapanglaw

para bang masa'y tinarakan ng balaraw

huwag magsawang magrali hangga't may api

hangga't may mga trapo pang makasarili

at dinastiya'y naghahari araw-gabi

panahon nang lipulin silang mga imbi

di dapat manahimik, tayo nang kumilos

laban sa korap na trapong dapat maubos

baguhin ang sistema'y misyon nating lubos

upang bayan ay guminhawa't makaraos

- gregoriovbituinjr.

12.11.2025

Ilang araw ding di nakatulâ

ILANG ARAW DING DI NAKATULÂ

binalak kong sa bawat araw ay may tulâ

sa mga nakaraang buwan ay nagawâ

ngunit ngayong Disyembre'y nawalan ng siglâ

ilang araw ding iba ang tuon ng diwà

huli kong tula'y ikalima ng Disyembre

nakatulâ lang ngayong Disyembre a-Onse

aking tinatása ang loob at sarili

bakit nawalan ng siglâ, anong nangyari?

naging abala sa Lunsad-Aklat? pagdalo

sa Urban Poor Solidarity Week, a-otso

sunod, International Anti-Corruption Day

a-Diyes ay International Human Rights Day

napagod ang utak, maging yaring katawan

mahabang pahinga'y dapat na't kailangan

ngunit pagkatha'y huwag nawang malimutan

ng makatang ang búhay na'y alay sa bayan

- gregoriovbituinjr.

12.11.2025

Sa ikaanim na death monthsary ni misis

SA IKAANIM NA DEATH MONTHSARY NI MISIS

kalahating taong singkad na nang mawalâ

si misis ngunit puso'y tigagal pang sadyâ

ako man ay abala sa rali't pagkathâ

na mukha'y masaya subalit lumuluhà

Hunyo a-Onse nang mamatay sa ospital

naghahandâ na sanang umuwi ng Cubao

uuwi kaming Lias ang bilin ng mahal

iba sa inasahan, mundo ko'y nagunaw

akala ko'y buháy siyang kami'y uuwi

alagaan siyang tunay ang aking mithi

subalit sa pagamutan siya'y nasawi

sinta'y walâ na't siya'y aming iniuwi

tigib pa rin ng luha yaring iwing pusò

subalit sa búhay, di pa dapat sumukò

kathâ lang ng kathâ kahit nasisiphayò

sa bayan at sinta'y tutupdin ang pangakò 

- gregoriovbituinjr.

12.11.2025

Panagimpan

PANAGIMPAN

nanaginip akong tangan ang iyong kamay

ngunit nagmulat akong wala palang hawak

alas-tres ng madaling araw na'y nagnilay

kung anong kahulugang sa isip naimbak

aking sinta, mula nang ikaw ay pumanaw

nahihimbing akong kayraming nalilirip 

nararamdaman ko pa rin ang pamamanglaw

at sumasagi kang bigla sa aking isip 

narito akong ginagampanan ang misyon

at tungkulin dito sa bayang sinumpaan

batid kong ginagabayan mo ako ngayon

na payo'y huwag pabayaan ang katawan

di ko hahayaang ang masang umaasa

ay maiwanan na lamang sa tabi-tabi

salamat, sa panaginip ko'y dumalaw ka

habang ako'y nagsisilbing tinig ng api

- gregoriovbituinjr.

12.05.2025

* larawan mula sa google

Kanin at toyo lang sa pananghalian

KANIN AT TOYO LANG SA PANANGHALIAN

minsan, ganito lamang ang pananghalian

lalo na't walang-wala talagang pagkunan

minsan, maayos ang agahan o hapunan

pag nakaluwag-luwag, na bihira naman

maraming salamat sa nakauunawa

sa kalagayan naming mga walang-wala

mga maralitang madalas naglulupa

upang makausap lamang ang kapwa dukha

minsan, kanin at toyo; minsan, may kamatis

minsan nama'y tuyong hawot na maninipis

kung walang toyo o asin, madalas patis

ganyan ang tibak na Spartan kung magtiis

buti't walang sakit na siyang mahalaga

sa mga rali'y dumadalo pa talaga

katawan nama'y di pinababayaan pa

kumakain ng gulay, okra, kalabasa

- gregoriovbituinjr.

12.04.2025

Tungkulin nating di manahimik

TUNGKULIN NATING DI MANAHIMIK

batid mo nang korapsyon ang isyu ng bayan

subalit pinili mong manahimik na lang

huwag makisali sa rali sa lansangan

dahil tingin mo, ikaw lang ay madasaktan

ito na lang ang meron tayo: boses, TINIG

kung galit ka rin sa korapsyon, IPARINIG

ang mga kurakot ang nagpapaligalig

sa ating bayan, dukha'y winalan ng tinig

pakinggan natin ang lumalaban sa korap

si Catriona Gray, talumpati'y magagap

si Ka Kokoy Gan, na tinig ng mahihirap

si Atty. Luke Espiritu kung mangusap

dinggin mo ang tinuran ni Iza Calzado

na talumpati'y tagos sa pusò, totoo

pakinggan mo ang tinig ni Orly Gallano

ng lider-maralitang Norma Rebolledo

ilabas mo rin ang galit mo sa korapsyon

at likhain ang bagong kasaysayan ngayon

huwag nang manahimik sa silid mong iyon

makipagkapitbisig tayo't magsibangon

- gregoriovbituinjr.

12.04.2025

* litrato kuha ng makatang galâ sa Bahâ sa Luneta, Maynila, 11.30.2025

Pagsasabuhay ng pagiging pultaym

PAGSASABUHAY NG PAGIGING PULTAYM

ako'y isang tibak na Spartan

gaya noong aking kabataan

sinabuhay ang pagiging pultaym

bilang makata't tibak ng bayan

ang prinsipyo'y simpleng pamumuhay

pakikibaka'y puspusang tunay

sa ganyan ang loob ko'y palagay

sa prinsipyo ako pinatibay

pag sa pagiging tibak nawalâ

di na ako ang ako, tunay ngâ

sa anumang rali, laging handâ

pagkat lingkod ng obrero't dukhâ

di lang ako tibak sa panulat

kundi sa gawâ at nagmumulat

sa rali makikita mong sukat

kahit magutom o magkasugat

tumubo't laki sa aktibismo

ang makatang rebolusyonaryo

hangad ay lipunang makatao

na lahat ay nagpapakatao

ako'y ako, oo, ako'y tibak

sistemang bulok ay ibabagsak

pinagtatanggol ang hinahamak

kahit ako'y gumapang sa lusak

- gregoriovbituinjr.

12.04.2025