Linggo, Pebrero 28, 2021

Sa pakikipagkita sa sinta

Sa pakikipagkita sa sinta

baka mautal lang ako pag kita'y muling magkita
tulad ng dati noong una tayong nagkakilala

- gregoriovbituinjr.

Minsan, sa palengke

Minsan, sa palengke

sa mga tinda mo ba'y pwede ba akong tumawad
kahit wala akong kasalanan, ang aking bungad
bibilhin lang ay kaunti, ito ang aking bayad
muli, tanong ko'y maaari ba akong tumawad

tugon niya: "Piso na nga lang ang tutubuin ko
hihingi ka pa ng tawad, anong kasalanan mo?
bilhin mo lang anong gusto mo nang batay sa presyo
at di na ako gaanong lugi, mura na ito."

kinuha ko'y kamatis, bawang, sibuyas at sili 
kumuha ng okra, talbos ng kangkong at kamote
at binayaran ko nang buo ang aking binili
walang tawad, isang karanasan ko sa palengke

natawa sa sarili, ako pala'y patawa rin
yaong nagtitinda'y di man lang ako patawarin

- gregoriovbituinjr.

Ang pagiging vegetarian at budgetarian

Ang pagiging vegetarian at budgetarian

panibagong tatak sa tshirt ang aking nagawan
pagkat nasusulat ay tunay ngang makabuluhan
kakaibang prinsipyo para sa pangangatawan
sabi'y "I am a vegetarian and a budgetarian."

ayoko nga sa tokhang, ayoko rin sa pagpaslang
di lang ng tao kundi ng hayop sa daigdigan
kung ayaw mong kapwa'y parang hayop na tumimbuwang
bakit pinaslang na hayop ay kinain mo naman

kinakatay nilang manok, baboy, o baka man din
na ang pakinabang sa tao't mundo'y ang kainin
ngunit dinggin mo ang atungal nila pag katayin
umiiyak pag kinulong, ano pa't papatayin

iba ang tingin ko't pagpapahalaga sa buhay
hayop para sa tubo't pagkain ay kinakatay
ngayon, pinili kong kumain ng prutas at gulay
ngunit iba pa kung paano ko isasabuhay

- gregoriovbituinjr.

Muni sa gakgakan

Muni sa gakgakan

sayang lamang ang buhay mo kung wala kang layunin
sa buhay kundi magtrabaho, matulog, kumain
sayang lang ang buhay mo kung wala kang adhikain
kundi magpasarap, lumaklak, lumamon, wala rin

sabagay, ano nga bang pakialam ko sa iyo
kung iyan na ang landas na piniling tahakin mo
subalit huwag mong punahin kung anong pinili ko
lalo't minsan lang tayong mabuhay sa mundong ito

tinahak ko'y aktibismo, may layuning marangal
para sa bayan, masa, manggagawang nagpapagal
sinapuso't sinaisip, prinsipyo'y ikinintal
ipaglaban ang karapatan, katarungan, dangal

iba ako, iba ka, ako'y isang aktibista
huwag mong hanapin sa akin ang di mo makita
huwag mo akong itulad sa iyo, manalig ka
mamamatay akong sa kapwa'y di nanamantala

- gregoriovbituinjr.

* gakgakan - daldalan ng dalawang tao, mula sa UP Diksiyonaryong Filipino, pahina 380

* Litratong kuha ng makatang gala habang naglalakad kung saan-saan.

Makiisa sa laban ng manggagawang pangkalusugan

Makiisa sa laban ng manggagawang pangkalusugan

manggagawang pangkalusugan ay taas-kamao
sama-samang kumilos sa adhikang pagbabago
hangarin nila'y proteksyon bilang mga obrero
sa kabuhayan nila't karapatang demokratiko

pagkat may banta ng tanggalan sa kanilang hanay
papalitan ng kontraktwal sa kanila ba'y pakay
ng mga may-ari ng ospital na nabubuhay
sa pagod ng manggagawang nagpapagal na tunay

ngayong may pandemya, saka pa ito nagaganap
silang mga frontliner na sa bayan lumilingap
subalit tatanggalin sila? aba'y anong saklap
di dapat masayang lang ang kanilang pagsisikap

samahan natin ang manggagawang pangkalusugan
taas-kamaong makiisa sa kanilang laban
tulad din nating hangad ay hustisyang panlipunan
samahan sila sa laban hanggang pagtagumpayan

- gregoriovbituinjr.

* litratong kuha ng makatang gala sa pagkilos sa ika-35 anibersaryo ng People Power, 02.25.21

Ipanawagan natin ang Labor Power!

Ipanawagan natin ang Labor Power!

Labor Power! yaong panawagan nila't adhika
laban sa krisis at panunupil sa masa't dukha
Labor Power! itayo'y sistemang pangmasang sadya
para sa gobyerno ng manggagawa't maralita

halina't panawagang ito'y ating itaguyod
na kasama ang manggagawa't maralitang lungsod
halina't kumilos dahil ang bansa'y nalulunod
sa bulok na sistema't tayo'y di dapat maanod

- gregoriovbituinjr.

* litratong kuha ng makatang gala sa pagkilos sa ika-35 anibersaryo ng People Power, 02.25.21

Sabado, Pebrero 27, 2021

Ituloy ang laban ng masa

Ituloy ang laban ng masa

di pa rin nagbabago itong bulok na sistema
kumilos na noon ang manggagawa't aktibista
mula Haymarket Square at welga sa La Tondeña
mula diktadura hanggang pag-aalsa sa Edsa

inaral ang takbo ng pulitika't ng lipunan
bakit laksa'y naghihirap, nagpapasasa'y ilan
bakit pribadong pag-aari'y kamkam ng mayaman
bakit kayraming lupang pag-aari ng Simbahan

kayraming katanungan sa mundo'y dapat masagot
sa mga mapagsamantala'y di dapat matakot
lalaban tayo't maniningil, may dapat managot
tanikalang nakapulupot ay dapat malagot

sistemang bulok ba'y pamana sa kinabukasan
o kikilos tayo upang mapang-api'y hubaran
ng gintong baluting pribilehiyo ng iilan
baguhin na natin ang sistema't tayo'y lumaban

ituloy ang pakikibaka, ang laban ng masa
upang kamtin ng bayan ang panlipunang hustisya
wakasan lahat ng tipo ng pagsasamantala
at wakasan na rin ang paghahari ng burgesya

- gregoriovbituinjr.

* litratong kuha ng makatang gala sa pagkilos sa ika-35 anibersaryo ng People Power, 02.25.21

Soneto sa manggagawa

Soneto sa manggagawa

kahit delikado ang trabaho ng manggagawa
na paminsan-minsan sila'y ating tinitingala
dahil nasa taas ng pader o sa tuktok kaya
ng gusali, trabaho'y gagawin kahit malula

sapagkat manggagawa, tagaugit ng lipunan
pangunahing nag-aambag sa ekonomya't bayan
silang manggagawa'y tagatimon ng kasaysayan
ngunit tinuturing na mga aliping sahuran

upang makabalik kinabukasan sa trabaho
living wage sa batas, minimum wage ang sinusweldo
ganyan tinatrato ang mga bayaning obrero
dito sa ilalim ng sistemang kapitalismo

uring manggagawa, magkaisa upang lumaya
sa lipunang itong kayo rin mismo ang lumikha

- gregoriovbituinjr.

* litratong kuha ng makatang gala habang naglalakad kung saan-saan.

Ang ating panawagang pampublikong pabahay

Ang ating panawagang pampublikong pabahay

libre, ligtas, sustenableng pampublikong pabahay
panawagan ng maralita't prinsipyadong pakay
itinanim nila ang binhi't tutubo ang uhay
upang mamunga ng inaasam na gintong palay

pampublikong pabahay ang sa dibdib halukipkip
konseptong nagsimula sa pangarap na masagip
sa hirap ang pamilya ng dukhang bugbog ang isip
kung paano kakamtin ang ginhawang nalilirip

di pribadong pag-aari, at di rin namamana
gobyerno'y bahalang may matitirhan ang pamilya
di gaya ngayon, sa paninirahan, bahala ka
mamulubi man sa taas ng bayarin at upa

iba'y patirahin kung di mo gagamitin ito
lalo't lumipat ng tirahan dahil sa trabaho
nagkapamilya ang anak, hihiwalay sa iyo
may laan ding pabahay sa kanila ang gobyerno

iyan ang magandang konseptong dapat ipaglaban
pampublikong pabahay ang ating paninindigan
pag namatay ka, may iba namang gagamit niyan
prinsipyo't tindig para sa makataong lipunan

- gregoriovbituinjr.

* litratong kuha ng makatang gala sa pagkilos sa ika-35 anibersaryo ng People Power, 02.25.21

Soneto sa dukha

Soneto sa dukha

kami man ay dukha
o nagdaralita
di pakakawawa
sa tuso't kuhila

kahit mahirap man
may paninindigan
makikipaglaban
ng may karangalan

kami'y di susuko
sa burgesyang lilo
dugo ma'y kumulo
kami'y di yuyuko

kung dukha man kami
sa bayan may silbi

- gregoriovbituinjr.

- nag-selfie sa People Power monument, 02.25.21

Pasubali

Pasubali

huwag kang basta sumunod sa mga matatanda
akala'y nakakatulong sila't ngawa ng ngawa

kaya ka pinag-aral dahil may sariling isip
na matanto ang mga bagay-bagay sa paligid

ngunit matuto ka sa karanasan nila't kwento
baka may makatas kang magagamit sa buhay mo

magkakaiba ang kalagayan noon at ngayon
tulad sa larong chess, aralin mo rin ang sitwasyon

di pwedeng pulos Ruy Lopez ang opening mong batid
pag nag-Sicilian o Pirc defense na siya'y tagilid

isipin mo ang dapat gawin sa kasalukuyan
kongkretong pagsusuri sa kongkretong kalagayan

alamin mo na rin ang samutsaring pasubali
buhay na ito'y tadtad ng pagbabakasakali

- gregoriovbituinjr.

* Kuhang litrato ng makatang gala habang naglalakad sa Taft Ave., malapit sa P. Faura St.

* (PATV) - PASSABLE ALL TYPES VEHICLES, (NPLV) - NOT PASSABLE LIGHT VEHICLES, (NPATV) - NOT PASSABLE ALL TYPES VEHICLES

Mga kwento ng nakaraan

Mga kwento ng nakaraan

kwento ng lola ko, noon daw panahon ng Hapon
dinanas nila'y hirap ngunit sila'y nakaahon

dagdag pa, pag nagluto ng sinaing na tulingan
baga ay bao sa tungko, di sa modernong kalan

huwag magwalis sa gabi, mawawala ang swerte
may pera na sa basura, swerte'y galing sa dumi

may narinig daw silang aswang kaya nagtalukbong
may magnanakaw na pala't nanakaw ang panabong

kwento ni ama, noon daw panahon ng martial law
tahimik ngunit kumukulo ang dugo ng tao

subalit nang pumutok ang welga sa La Tondeña
naunawa ng tao ang panlipunang hustisya

"Makibaka, Huwag Matakot" ang kanilang hiyaw
subalit ibatay sa sitwasyon pag isinigaw

bumagsak si Marcos, anong aral na makukuha
ngayon kay Duterte, People Power pa ba'y uubra

kapag magluluto ka raw ng sinaing sa tungko
tingnan-tingnan, baka malata, di ayos ang luto

ating aralin ang mga kwento ng nakaraan
baka may magagamit para sa kasalukuyan

- gregoriovbituinjr.

* Kuhang litrato ng makatang gala habang naglalakad kung saan-saan.

Ang tatak sa tshirt

Ang tatak sa tshirt

tatak sa tshirt ng makatang mapagtiis
ay "Social Progress should be based on Social Justice"
paninindigan at prinsipyong ninanais
kamtin ng masa laban sa pagmamalabis

payak na panawagan at inaadhika
upang ang bawat isa'y tuluyang sumigla
sa pagkilos laban sa inhustisya't sigwa
na gawa ng mga kuhilang anong sama

- gregoriovbituinjr.
02.25.2021saPeoplePowermonument

Biyernes, Pebrero 26, 2021

Nawalan ng trabaho, pinalayas sa tirahan

Nawalan ng trabaho, pinalayas sa tirahan

O, kayraming manggagawang nawalan ng tirahan
sapagkat sila'y pinalayas sa inuupahan
dahil sa pandemya'y nagsara ang pinapasukan
nawalan na ng trabaho ang obrerong sahuran

nawalan ng pambayad sa kaserang negosyante
kaya pinalayas na sila't di na mapakali
tapos na ang pagtitig sa maagiw na kisame
at naging bubong na nila'y kalangitan sa gabi

kaysakit na pangyayari sa panahong pandemya
walang trabaho't nagsarahan ang mga pabrika
laksa ang apektado nang pandemya'y manalasa
kalunos-lunos na sitwasyong nagsadlak sa dusa

mga manggagawang ito'y dapat alalahanin
tagapalikha upang ekonomya'y payabungin
sa kalsada na tumira, sila'y pagkaisahin
upang malutas ang kaharap nilang suliranin

- gregoriovbituinjr.

* litratong kuha ng makatang gala sa pagkilos sa ika-35 anibersaryo ng People Power, 02.25.21

Dinggin ang sigaw ng mga manggagawa

Dinggin ang sigaw ng mga manggagawa

"Laganap na tanggalan sa trabaho, ipagbawal!"
at "Likhain ang industriyang akma sa new normal!"
dalawang panawagang ano't tila magkakambal
mensaheng sa kapitalista'y baka makagimbal

subalit iyan ang wastong panawagan, ang tama
sa panahon ang pandemya sa masa'y kumawawa
upang maiwasan ang sigwang nagdulot ng luha
habang panlipunang hustisya ang inaadhika

ito ang tugon nila sa kongkretong pagsusuri
sa sitwasyong ang kapitalismo'y kamuhi-muhi
makatarungang panawagan, prinsipyadong mithi
na dapat mapagtagumpayan, dapat ipagwagi

halina't makiisa sa hiling ng manggagawa
at samahan natin sila sa nagbabadyang sigwa

- gregoriovbituinjr.

* litratong kuha ng makatang gala sa pagkilos sa ika-35 anibersaryo ng People Power, 02.25.21

Ang talumpati

Ang talumpati

mahalagang ating narinig yaong talumpati
ng isang lider-masa, mensahe'y apoy, masidhi
mga datos at tindig na kanyang ibinahagi
ay tagos sa dibdib, katotohanang anong hapdi

pagkat kayrami nang sakripisyo ng mga dukha
sa pakikipaglaban upang hustisya'y mapala
subalit karapatan nila'y binabalewala
sitwasyon nila'y kalunos-lunos, kasumpa-sumpa

kailan matatamo ang ginhawang asam nila
kailan makakamtan ang panlipunang hustisya
naglalagablab ang talumpati ng lider nila
patuloy ang ningas ng apoy ng pakikibaka

marubdob na talumpating talagang tumatagos
upang mapagkaisa ang dukhang binubusabos
ng sistemang kapital, mapagsamantalang lubos
ah, bulok na sistema'y dapat tuluyang matapos

- gregoriovbituinjr.

* litratong kuha ng makatang gala sa pagkilos sa ika-35 anibersaryo ng People Power, 02.25.21

Panawagan nila'y "No To Jeepney Phaseout!"

Panawagan nila'y "No To Jeepney Phaseout!"

bakit walang habag ang mga kinauukulan
at babalewalain ang kanilang kagamitan
sa pagtatrabaho, paano na ang kabuhayan
kung tuluyang ipi-phase out ang kanilang sasakyan

tatak ng pagka-Pinoy ang mga dyip sa kalsada
isa nang klasikong kilalang-kilala ng masa
makasaysayan ang disenyo't lapat sa kultura
natatangi sa mundo't tinitingnang kakaiba

ipapalit daw sa kanila'y mga modernong dyip
modernisasyon daw ang sa gobyerno'y halukipkip
subalit mini-bus ang ipapalit sa mga dyip
buhay ng kanlang pamilya kaya'y masasagip

paano ang kabuhayan ng ating mga tsuper
ah, dinggin ang panawagan nila sa nasa poder
sigaw nila sa anibersaryo ng People Power
ay "No to jeepney phaseout! Yes to reform! Labor Power!"

- gregoriovbituinjr.

* litratong kuha ng makatang gala sa pagkilos sa ika-35 anibersaryo ng People Power, 02.25.21

Ang makatao nilang prinsipyo

Ang makatao nilang prinsipyo

nilabanan na nila ang anumang demolisyon
hanggang matanggap nila'y walang taong relokasyon
di makatao ang demolisyong naganap noon
at dinudugo sila sa mga bayarin ngayon

sa malayong sukal ay tila dagang pinerwisyo
kaya nabuo ang makatao nilang prinsipyo:
pabahay ay karapatan, pabahay ay serbisyo
huwag itong pagtubuan, huwag gawing negosyo

pilit nilang nilabanan ang pagsasamantala
ng mga burgis na elitista't kapitalista
na ang tingin sa maralita'y masakit sa mata
ng negosyo kaya tinataboy, etsa-puwera

panawagan nila sa plakard ay ating pakinggan
dahil may bahid ng dugo ng pakikipaglaban

- gregoriovbituinjr.

* litratong kuha ng makatang gala sa pagkilos sa ika-35 anibersaryo ng People Power, 02.25.21

Huwebes, Pebrero 25, 2021

Ang ating panawagan: Labor Power

Ang ating panawagan: Labor Power

tatlong dekadang higit naganap ang People Power
nang pinatalsik ng buong bayan ang isang Hitler;
ngayon, obrero'y nananawagan ng Labor Power
na mensahe ng bayan sa nakaupo sa poder

noong diktadurang Marcos, manggagawa'y nagwelga
na ang isyu'y kontraktwalisasyon sa La Tondeña;
ang aral na iyon, ngayon ay itinutuloy pa
para sa kabuhayan, karapatan, demokrasya

ang nilalayon ng diktadura'y katahimikan
upang walang marinig na gulo't katiwalian;
ang nais ng masang manggagawa'y kapayapaan
na tumatagos sa dangal, puso nila't isipan

saanman, ang Labor Power ay paalingawngawin
upang ang bulok na sistema'y ganap nang malupig
lipunang makatao'y itayo para sa atin
at sa lahat ng manggagawa sa buong daigdig

- gregoriovbituinjr.

* litratong kuha ng makatang gala sa pagkilos sa ika-35 anibersaryo ng People Power, 02.25.21

Karapatan, hindi karahasan!

Karapatan, hindi karahasan!

maliwanag ang panawagan ng matandang iyon
"Karapatan, Hindi Karahasan!" ang kanyang hamon
sa pamahalaan, sa mamamayan, kanyang layon
at paninindigan sa tangan niyang plakard doon

aba'y ilang beses na nga bang winawalanghiya
ang karapatan ng mamamayan, lalo na't dukha
ilang beses na bang masa'y inapi't kinawawa
pati proseso ng batas ay binabalewala

sakit sa kalusugan, idadaan sa pagpatay
kaya maraming ina ang lumuha't naglupasay
bakit dahas ang sagot sa inakalang pasaway
pinaslang agad imbes kausaping malumanay

kaya mensahe ng matanda'y sinasang-ayunan
pagkat iyon sa paniwala ko'y makatarungan
ating isigaw: "Karapatan, Hindi Karahasan!"
na ating iparinig sa namumuno sa bayan

- gregoriovbituinjr.

* litratong kuha ng makatang gala sa pagkilos sa ika-35 anibersaryo ng People Power, 02.25.21

Madalas, natatawa lang tayo sa ating mali

Madalas, natatawa lang tayo sa ating mali

madalas, natatawa lang tayo sa ating mali
ngunit mabuti na iyon kaysa tayo'y mamuhi
sa sarili't magwawasto rin anumang sandali
ang pagwawasto ng mali'y pagbabakasakali

pawang bakasakaling di na natin uulitin
ang mga kamaliang dapat na pakasuriin
dapat matanto't matanggap ang kamaliang angkin
upang sa susunod, ginagawa na'y pagbutihin

ani Ka Freddie, tawanan mo ang iyong problema
ngunit payo niya sa awit ba'y nakakatawa
mahalaga'y nagwawasto tayo't huwag padala
sa kamaliang nagawa't baka pa madisgrasya

may panahon namang itama bawat kamalian
at sana pagwawasto'y ating mapagtagumpayan

- gregoriovbituinjr.

* ang litrato'y kuha ng makatang gala habang naglalakad-lakad kung saan-saan

Di sarili ang aking inuuna

di ko na inisip saan makikinabang ako
o kung pagyaman ay isipin ko pang papaano
basta't madamang may silbi ako sa bayang ito
iyon ay sapat na't payapa ang puso't diwa ko

sariling bukas din naman ay minsang iniisip
subalit ayoko namang laging nananaginip
inalay na ang panahon upang kapwa'y mahagip
nang magkasamang kumilos upang iba'y masagip

laban sa pinunong uhaw sa dugo't magpaputok
laban sa kapitalismong sa tubo nga'y dayukdok
laban sa sistemang bulok na sadyang umuuk-ok
sa bayan kaya maging handa sa pakikihamok

may nagsabi, sarili ko raw ang aking unahin
salamat po, ngunit di iyan ang aking layunin
pagkat nabubuhay ako dahil sa adhikain
upang lipunang makatao'y maitayo man din

- gregoriovbituinjr.

* ang litrato'y kuha ng makatang gala habang naglalakad-lakad kung saan-saan

The YosiBrick Project: Isang munting pagninilay

The YosiBrick Project: Isang munting pagninilay

Matindi na ang pananalasa ng mga upos ng sigarilyong naglulutangan sa ating mga katubigan - sa sapa, ilog, lawa, at laot ng karagatan. Isa ang upos sa pinakamaraming basura sa buong daigdig. Anong dapat nating gawin?

Napagtanto ko ito habang nagbabasa-basa ng mga usapin hinggil sa basura, at ako'y nage-ecobrick sa panahon ng pandemya at nasa bahay lamang. Naisip kong ilagay din sa bote ng plastik, tulad ng ecobrick, ang mga upos ng yosi. Pagbabakasakaling may maitulong upang mabawasan ang upos sa basurahan, lalo na sa karagatan. Dito nagsimula ang proyektong yosibrick.

Maraming naiisip. Mareresiklo ba ang upos? Anong magagawa sa hibla ng yosi? May maimbento kayang makina upang gawing produkto ang upos, tulad ng gawin itong sinturon, pitaka, sapatos o anupaman? Kung ang hibla ng abaka ay nagagawang lubid, at ang hibla ng pinya ay nagagawang barong, ano namang maaaring gawin sa hibla ng upos?

Nais kong gawing parang NGO o kaya'y campaign center laban sa nagkalat na upos ang proyektong paggawa ng yosibrick. Kung ang ecobrick ay paglalagay sa loob ng boteng plastik ng mga ginupit na plastik, sa yosibrick naman ay mga upos ng yosi ang inilalagay. Nais ko itong tawaging The Yosibrick Project. 

Una, syempre, ang asawa kong environmental warrior na si Liberty, bilang kasama sa proyektong ito. Nagsimula kami ni misis sa proyektong ecobrick ng Ministry of Ecology ng Archdiocese of Manila, at nakapagtapos kami ng tatlong araw na seminar na ibinigay naman ng Global Ecobrick Alliance (GEA).

Nagbigay daan ito sa amin upang makapunta at makasalamuha ang iba't ibang tao mula sa mga paaralan at NGO sa pagbibigay namin ng seminar hinggil sa paggawa ng ecobrick. Si misis ang kadalasang tagapagsalita, habang tumutulong ako sa aktwal na paggawa ng ekobrik sa mga mag-aaral. Minsan sa harap nila'y binibigkas ko ang aking mga tula hinggil sa ecobrick. 

Mula sa ecobrick ay pinagyaman naman ang konsepto ng yosibrick, lalo na't isa ito sa pinakamaraming basura sa buong daigdig. Dahil dito'y isinilang ang konsepto ng yosibrick, na tulad din ng ecobrick ay paglalagay ng mga upos ng yosi sa boteng plastik. Pansamantalang solusyon habang naghahanap ng iba pang kalutasan sa suliraning pangkalikasang ito. Hindi na tungkol sa panawagang No Smoking ang proyektong yosibrick kundi hinggil sa naglipanang basurang upos. May ibang grupo na siyang bahala sa kampanyang No Smoking.

Ang misyon, na batay na rin sa mga inilabas kong tula, na maaaring makita sa blog na https://yosibrick.blogspot.com, ay ano ang gagawin sa mga hibla ng upos ng yosi. Kaysa itapon lang, dapat itong maging produkto, halimbawa, damit, bag, sinturon o sapatos. Sinubukan ko ring gawing kagamitan sa fine arts ang mga upos ng yosi, kung saan inipon ko ang mga nagamit nang stick ng barbecue at tinusok sa mga tinalupan kong upos ng yosi upang gawing pampinta ng artist sa kanilang canvas. Nakakadiri kung tutuusin, subalit kailangan nating magbigay ng halimbawa, na mayroon palang magagawa sa upos ng yosi.

Napapansin kong ginagawang proyekto sa eskwelahan ang ecobrick. Ayos lang iyon. Upang matuto ang mga bata sa batayang pag-unawa upang pangalagaan ang kalikasan. Subalit huwag lamang yosibrick ang maging proyekto ng mga bata. Magbibigay lang kasi tayo ng problema sa mga bata. Una, pag ginawang proyekto sa iskul ang yosibrick, tiyak na maghahanap ng upos ng sigarilyo ang mga bata sa basurahan, na pandidirihan nila, at tiyak ayaw ito ng mga magulang. Ikalawa, tutulong ang mga magulang sa paghanap ng upos, na marahil ay bibili pa ng kaha-kaha ng sigarilyo, tatanggalin ang upos, at ibibigay sa mga anak upang gawing proyekto. Paano kung hindi naman naninigarilyo ang mga magulang?Magastos na, ano pang gagawin sa 3/4 ng sigarilyo na tinanggalan ng upos?

Ang kampanyang yosibrick ay pag-aalala sa napakaraming naglipanang upos na kinakain ng mga isda sa karagatan, at nakikita natin sa mga lansangan. Subalit inuulit ko, ang proyektong yosibrick ay hindi na tungkol o lampas pa sa panawagang "No Smoking", kundi ano ang gagawin sa mga naglipanang upos na sinasabing ikatlo sa pinakamaraming naglipanang basura sa daigdig.

Munting konsepto, higanteng gawain. Munting pagninilay, kayraming gagawin. Para sa kapaligiran, para sa daigdig, para kay Inang Kalikasan, mga upos na naglipana sa lansangan ay anong gagawin. Ilang mga mungkahing dapat isagawa:

1) Dapat kausapin ang mismong mga naninigarilyo na huwag itapon kung saan-saan lang ang mga upos ng sigarilyo. Disiplinado rin naman ang marami sa kanila. Katunayan, sa aming opisina, at sa iba pang kapatid at kaalyadong opisina na pinupuntahan ko, naglalagay ako ng titisan o ashtray upang doon ilagay ang upos ng yosi at titis o abo nito.

2) Dapat kausapin ang mga ahensya ng pamahalaan, tulad ng Metro Manila Development Authority (MMDA), Department of Environment and Natural Resources (DENR), at Department of Health (DOH), hinggil sa kampanyang ito, na ginagawa rin nila, subalit marahil ay hindi talaga natututukan. Ang MMDA ay gagawa ng mga titisan at ilalagay sa mga itinakdang smoking area, at mula doon ay titipunin ang mga upos upang gawing yosibrick. Ang DENR upang makatulong sa kampanya ng kalinisan sa mamamayan na isa sa pinakamaraming basura sa mundo ang mga nagkalat na upos ng yosi, na maaaring makain ng mga isda sa laot, o marahil ay makapagpabara ng mga kanal kasama ng plastik, kaya dapat matigil na ang ganitong gawain. Alam nating ang kampanya ng DOH ay No Smoking at Smoking is Dangerous to Your Health, subalit malaki ang maitutulong nila sa MMDA, DENR, at sa iba pang ahensya, lalo na sa publiko, hinggil sa mga nagkalat na upos ng sigarilyo.

3) Dapat kausapin ang Department of Science and Technology (DOST) at ang Philippine Inventors Society (PIS) upang bakasakaling may makaimbento ng makina o anumang aparato na gagawa ng produkto mula sa hibla ng mga upos ng sigarilyo.

4) Pag-aralan ang paggawa ng lubid mula sa hibla ng abaka at paggawa ng barong mula sa hibla ng pinya upang bakasakaling may matanaw na pag-asa kung ano ang maaaring gawin sa hibla ng mga upos ng sigarilyo.

5) Pagkausap sa mga painter, o kaya'y mga mag-aaral ng fine arts sa mga paaralan, hinggil sa paggamit ng upos sa pagpipinta sa canvas o painting.

Lahat ng ito'y pagbabakasakali. Nagpagawa na rin ako ng silkscreen at nagpinta na ng tatlong asul na tshirt kung saan nakapinta: "I am an Ecobricker and a Yosibricker." Ang lahat ng mga naiisip ko hinggil sa mga usaping ito ay tinipon ko sa blog sa internet. Ang mga tula kong ginawa hinggil sa ecobrick ay nasa https://ecobricker.blogspot.com/ habang ang mga tula naman hinggil sa proyektong yosibrick ay nasa https://yosibrick.blogspot.com/. Sa ngayon ay ito muna.

Sa mga interesadong tumulong sa The Project Yosibrick, mangyaring makipag-ugnayan sa inyong lingkod o kaya'y sa aking misis, upang tuloy-tuloy ang pagsisimula ng The YosiBrick Project. Maraming salamat po. Mabuhay kayo!

- gregoriovbituinjr.
02.25.21

Dalawang metrong social distancing

Dalawang metrong social distancing

sinunod natin ang isang metrong social distancing
pagkat pandemya, walang beso-beso, kissing-kissing
di na uubra ang diskarte mong patsansing-tsansing
ngayon, dalawang metro na ang nais iparating

aba, aba, aba, sadyang kaylayo na ng agwat
palayo ng palayo, walang usap, pwede kindat
pagbaka sa terorismo'y ito na ba ang hudyat
pinapraktis na ang layo-layo, di na maawat

tumitindi na rin kasi ang lagalag na virus
may bagong baryant daw na nakikita nilang lubos
mahal na ang mga bilihin, kaylaki ng gastos
ingat-ingat, layo-layo, bagamat kinakapos

laganap na ang teorya ng walang pakialam
o walang pakialaman kahit ka pa magdamdam
sa paraan bang ito, ligalig ay mapaparam?
o mag-aalsa pa rin ang masang may pakialam?

- gregoriovbituinjr.

* Kuhang litrato ng makatang gala habang naglalakad kung saan-saan.

Miyerkules, Pebrero 24, 2021

Isipin mo ang iyong distanya

ISIPIN MO ANG IYONG DISTANSYA

"Mind your distance." Bilin sa naglalakad sa Tutuban
isipin ang distansya sa bawat nilalakaran
kung gaano kalapit o kalayo sa sinuman
pagbabakasakaling di kayo magkahawaan

sabi ng isang patalastas: Bawal magkasakit
dapat may isang metrong agwat ang layo o lapit
kahit kasama'y sinta, layo-layo kayo saglit
mahirap namang para kayong kolang nakapagkit

bakit pinagsusuot ng face mask at face shield kayo
bakit dapat may agwat, mag-social distancing tayo
"Mind your distance," matalino ka, unawa mo ito
di man saktong isang metro, ito'y pag-isipan mo

parang ketong noong unang panahon ang pandemya
dapat lumayo sa katabi baka mahawa ka
pag nasa labas ka, tantyahin ang iyong distansya
huwag balewalain nang makaiwas sa dusa

- gregoriovbituinjr.

* kuhang litrato ng makatang gala habang naglalakad kung saan-saan.

Huwag mahihiyang magtanong

Huwag mahihiyang magtanong

ayon nga sa RiteMed, "Huwag mahihiyang magtanong"
kahit sa pandemya, ito'y kanilang sinusulong
payo ring mag-social distancing saanman sumuong
kung katabi'y di ito alam, atin nang ibulong

"social distancing saves lives", payo sa atin ng RiteMed
simpleng bilin upang buhay nati'y di tumagilid
at kung nauunawa mo, sa kapwa'y ipabatid
upang di bara-bara, baka sa kanila'y lingid

di na lamang sa karatulang kapantay ng mata
ang tagubiling ito upang mabasa ng masa
ipininta sa sahig, kakaibang karatula
tila isang biyaya ang kanilang paalala

kung di mo alam kung bakit nagso-social distancing
huwag mahiyang magtanong, ikaw ay sasagutin

- gregoriovbituinjr.

* kuhang litrato ng makatang gala habang naglalakad kung saan-saan.

Para lahat, ligtas

PARA LAHAT, LIGTAS

nakapinta sa daang baka iyo ring nilandas
ang bilin kung sa trabaho'y papasok o lalabas
kung sa palengke patungo upang bilhin ay prutas
o kung pupunta sa botika para sa panlunas

payo upang mapalayo ang anak sa disgrasya
at tirintas ng pag-ibig para sa sinisinta
payo upang di magkahawaan sa opisina
pagbabakasakali upang malayo sa dusa

layong isang metro lagi para lahat ay ligtas
simpleng bilin sa bayan pagkat buhay ang katumbas
unawain natin ng ganap at maging parehas
upang di magkasakit, may problemang malulutas

naliligalig tayo't may pandemyang sinusumpong
iligtas ang kapwa't iba ang ating sinusuong

- gregoriovbituinjr.

* kuhang litrato ng makatang gala habang naglalakad kung saan-saan.

Martes, Pebrero 23, 2021

Maghinaw ng mabuti

Maghinaw ng mabuti

I have two hands, anang awit
the left and the right pa'y sambit
ngunit binago kong pilit
hold them down, into the faucet
maghinaw, clean the germs to beat
wash them softly, aking hirit
one, two, three, wala pang saglit
clean little hands, good, kaybait

- gregoriovbituinjr.

Pangwawasak ng kapitalismo sa kalikasan

Pangwawasak ng kapitalismo sa kalikasan

natanto mo bang sa ilalim ng kapitalismo
puno'y walang anumang halaga sa ating mundo
maliban na lang kung tuluyang puputulin ito
upang pagtubuan lalo't nilagyan na ng presyo

saka mo lang mauunawa kung anong dahilan
ng pagkasira nitong daigdig nating tahanan
at ng unti-unting pagkawasak ng kalikasan
at pagkabalahura ng ating kapaligiran

walang pakialam ang kapitalista sa atin
maliban lang kung sa iyo siya'y may kikitain
kahit na ang kalikasan ay kanyang wawasakin
kumita lang ng limpak at malaking tutubuin

kapitalismo'y dahilan ng ating pagkawasak
sistemang ito'y palitan na't tuluyang ibagsak

- gregoriovbituinjr.

* Kuhang litrato ng makatang gala habang naglalakad kung saan-saan.

Lunes, Pebrero 22, 2021

Magtanim ng mabuti

Magtanim ng mabuti

sa kapwa'y itinatanim natin ang kabutihan
upang walang kaguluhan kundi kapayapaan
sa puso'y tinatanim ang bugtong na karangalan
upang masawata rin ang anumang kahangalan

nasa ugat naroroon ang bisa ng pagsinta
sa ating kapwa't sa bayan, maging sino man sila
sa mabuting puso't matinong diwa'y nagkakasya
upang tiyaking lumago ng maganda't magbunga

susumbatan mo ba ang tulad ko pag di ginawa
ang tungkuling itinalaga sa akin ng madla
sa Kartilya ng Katipunan, nasasaad sadya
sabi, sa taong may hiya, salita'y panunumpa

kaya itanim natin yaong binhing mabubuti
upang mamunga ng mabuti't sa bayan may silbi

- gregoriovbituinjr.

* Kuhang litrato ng makatang gala habang naglalakad kung saan-saan.

Maging ligtas

Maging ligtas

munting abiso sa apakan saanman mapunta
upang matiyak ang kaligtasan ng kapwa masa
na dapat nating unawain sa tuwi-tuwina
pagkat nasa panahong kakaiba't may pandemya

maging ligtas di lamang para sa iba, sa iyo
ang isang metrong agwat ay personal mong espasyo
matsing ma'y lumambi-lambitin sa kabilang dulo
pagong na mautak ay ngingisi-ngisi lang dito

nang iniligtas ng langgam ang tipaklong sa baha
kaligtasan sa pandemya'y iyong mauunawa
at nang inihulog ng buwan ang sundang sa lupa
mga traydor na sakit ay dapat iwasang lubha

mga bilin ng kaligtasan ay ipamahagi
upang ang tinatawag mong kapwa'y di mapalungi

- gregoriovbituinjr.

* Kuhang litrato ng makatang gala habang naglalakad kung saan-saan.

Linggo, Pebrero 21, 2021

Sa bawat pintig ng orasan

Sa bawat pintig ng orasan

bawat oras, minuto, segundo nga'y humihinga
sa ibinigay na panahon, tayo ba'y masaya?
nakikipagkapwa-tao, di nagsasamantala?
at di iniisahan para sa tubo ang masa?

paano ba natin sinusulit ang bawat oras
natin sa mundong samutsari ang danas at dahas?
asam na pag-asa ba'y lumalapat ng madulas?
pakikitungo ba sa kapwa'y parehas at patas?

sa Kartilya ng Katipunan ay may ibinilin
pati na rin sa awiting Usok ng grupong Asin
sabi nila: "Ang panahon ay huwag mong sayangin"
mahalagang diwang dapat nating pakaisipin

may awit pang "Pana-panahon ang pagkakataon,
maibabalik ba ang kahapon? - Noel Cabangon
isagawa nang wasto ang ating layon at misyon
tuparin ng tapat habang tayo pa'y may panahon

* Kuhang litrato ng makatang gala habang naglalakad kung saan-saan.

Sabado, Pebrero 20, 2021

Panawagan sa World Day of Social Justice

Panawagan sa World Day of Social Justice

ngayong Pebrero a-beynte, World Day of Social Justice
ating alalahanin ang mga nangagtitiis
sa kawalang hustisya, ligalig, danas na amis
asam na anumang siphayo'y mawala't mapalis

hustisya nawa'y kamtin ng buhay na iwinala
sapagkat walang pusong halimaw yaong nanudla
parak ay ginawang berdugo ng puno ng bansa
habang mga kuhila'y ngising aso't tuwang-tuwa

"End the assault! Stop the killings!" itong aming hiyaw
"Justice for all victims of E.J.K." pa'y aming sigaw
yaong mga inosenteng biktima'y binalaraw
mga ina'y lumuha't walang hustisyang matanaw

may bahid ng dugo ang katarungang nilalayon
dahil may pakana'y asong ulol o tigreng buhong
naglalaway makakita ng nagpilang kabaong
utak nito'y panagutin, parusahan, ikulong

Pandaigdigang Araw ng Hustisyang Panlipunan
isang araw na oportunidad sa sambayanan
nang sama-samang kumilos para sa katarungan
na sana'y kamtin ng mga mahal nilang pinaslang

- gregoriovbituinjr.
02.20.2021

Biyernes, Pebrero 19, 2021

Ang nagwawalis sa lansangan

Ang nagwawalis sa lansangan

mabuhay ang masang tagapaglinis ng kalsada
mabuhay ang manggawang nag-ayos ng basura
kaysipag sa trabaho kahit umagang-umaga
kapuri-puri matanaw mo lang ang tulad niya

kaya di na madawag ang kagubatan ng lungsod
na sa iyong paglalakad ay di matatalisod
pagkat sila ang dahil ng linis na tinaguyod
tinatahak ang daang sa mata'y kalugod-lugod

kalat mo, kalat ko, kalat ng masa'y winawalis
tinitiyak na kapaligiran ay anong linis
nawawala sa puso ang danas na dusa't amis
lalo't may pandemya pa't maraming di makaalis

maraming salamat sa nagwawalis ng lansangan
tinatanggap mong sahod sana'y maayos din naman
salamat sa pangangalaga ng kapaligiran
at sa tapat mong tungkuling paglingkuran ang bayan

- gregoriovbituinjr.

* Kuhang litrato ng makatang gala habang naglalakad kung saan-saan.

Huwebes, Pebrero 18, 2021

Kagamitan sa pagpipinta mula sa upos

Kagamitan sa pagpipinta mula sa upos

istik ng barbekyu't upos ng yosing natipon ko
yaong nasa bungang tulog habang mahimbing ako
kara-karakang gumising, naghilamos ng todo
pampahid ng pintura sa kambas yaong produkto

papel sa upos ay papungas-pungas kong tinanggal
maingat, marahan, may guwantes, para bagang hangal
at nilinis ang mga istik na animo'y punyal
walang kain sa umaga'y ito ang inalmusal

marahang-marahang tinusok ang istik sa upos
upang di mabigla baka sa kabila'y tumagos
at tinali ng goma mula sa gulay at talbos
iyon na, pampahid ng pintura'y produktong lubos

ito'y pagbabakasakaling may magawa naman
bilang munti nating ambag kay Inang Kalikasan
kayraming naglipanang upos sa kapaligiran
malaking suliraning dapat bigyang kalutasan

- gregoriovbituinjr.

Produkto mula sa upos at istik ng barbekyu

Produkto mula sa upos at istik ng barbekyu

upos ng yosi't istik ng barbekyu'y tinipon ko
bakasakaling makagawa ng bagong produkto
aba'y pampinta sa kambas ang nagawa kong ito
mula sa binasurang upos, may bagong proyekto

nakakadiri sa una, ngunit may dapat gawin
sa nagkalat na upos sa kapaligiran natin
napanaginipan ito minsang gabing mahimbing
at sinimulan ko na agad nang ako'y magising

ano bang pakinabang ko rito, marahil wala
wala, wala, wala, mabuti pa ang tumunganga
subalit ang kalikasan ay labis nang kawawa
pagkat upos ng sigarilyo'y naglipanang sadya

ngayon, nagpasya akong gawin ang nasasaisip
lalo't mula sa bungang-tulog o sa panaginip

- gregoriovbituinjr.

Ang orasan sa puno

Ang orasan sa puno

animo'y sining ni Salvador Dali ang litrato
ito'y agad kong napagtanto kaya kinunan ko
umiindayog sa reyalidad ang suryalismo
na animo'y ibang daigdig ang pinapasok mo

anong ginagawa ng orasan sa punong iyon
na dapat nakasabit sa bahay ang tulad niyon
nilagay sa puno, di naman talaga tinapon
kakaiba ang katotohanang naglilimayon

tila pinta ni Salvador Dali ang reyalidad
ayon sa kanyang naisip at sa atin bumungad
sali-saliwa man ang bulaklak na bumukadkad
na di madalumat ano ba talaga ang hangad

sinipat at sinuri ang di basta napapansin
baka sa bawat oras na ginugol ay may bilin
mahalaga ang panahong dapat wastong gamitin
upang tadhana'y matutuksong pumanig sa atin

- gregoriovbituinjr.

* Kuhang litrato ng makatang gala habang naglalakad kung saan-saan.

Miyerkules, Pebrero 17, 2021

Labis-labis na inhustisya

Labis-labis na inhustisya

Disyembre Diyes - araw ng pantaong karapatan
Pebrero Beynte - araw ng hustisyang panlipunan
pawang mahahalagang araw na pandaigdigan
at dapat laging ginugunita ng sambayanan

mula sa pantaong karapatan, alalahanin
ang katarungang panlipunang dapat pairalin
labis-labis na ang inhustisya sa bayan natin
tokhang, pagpaslang ng mga inosenteng bata rin

pulos preemptive strike sa mga wala pang sala
upang bantang krimen ay di na raw nila magawa
hustisya sa mga buhay na kanilang winala
katarungan sa mga pangarap na pininsala

may oras tayo para sa panawagang HUSTISYA!
may oras pa tayo upang maysala'y isakdal na
karapatang pantao at panlipunang hustisya
ay tila magkapatid na kailangan ng masa

sa mga araw na ito'y dapat tayong kumilos
laban sa inhustisya'y magpahayag tayong lubos
World Day of Social Justice ay araw ng pagtutuos
singilin ang maysala sa buhay nilang tinapos

- gregoriovbituinjr.

Soneto sa Hustisyang Panlipunan

Soneto sa Hustisyang Panlipunan

salamat sa mga kasamang nakiisa
at World Day of Social Justice ay naalala
"End the Assault!" ay nasulat sa plakard nila
"Stop the Killings!", pagpatay ay itigil na
"Justice for all victims of E.J.K.!", sabi pa

labis-labis na ang inhustisya sa bansa
pagpaslang na ikinatakot na ng madla
idinamay pa'y mga inosenteng bata
walang proseso, binabaril, parang daga

"Trabaho para sa lahat!" ang panawagan
nitong manggagawa: "Itigil ang tanggalan!"
lalo't pandemya'y dinanas ng mamamayan
dapat umiral ang hustisyang panlipunan
dapat ding isigaw: Hustisya! Katarungan!

- gregoriovbituinjr.

* Tuwing Pebrero 20 ay World Day of Social Justice, idineklara ito ng UN General Assembly noong 2007

Martes, Pebrero 16, 2021

Mga basura sa bangketa

Mga basura sa bangketa

kayraming basura
doon sa bangketa
sino bang kukuha?
hahayaan lang ba?

walang pumapansin
kahit napapansin
anong dapat gawin
pabayaan lang din?

sinong may pakana
ng ganitong gawa
tingin ba ng madla
gobyerno'y pabaya?

sinong magtatapon
ng basurang iyon?
huwag magmarunong
mabuti'y tumulong

- gregoriovbituinjr.

- litratong kuha ng makatang gala sa isang bangketa niyang dinaanan

Samutsaring muni

Samutsaring muni

minsan, di ko na madalumat
bakit ako nagkakasugat
di lang sa katawan o balat
kundi ang pusong nagkapilat

pinapasok ko man ang lungga
nitong mababangis na daga
dahil ang kapara ko'y pusa
na dadalaw sa minumutya

isasargo ko na ang bola
upang maipasok ang pula
bakasakaling makapasa
sa pagsusulit at balasa

kaharapin man ang pighati
sa pakikibaka'y lalagi
suliraning malaki't munti
malulutas di't di hihindi

pipitikin kita sa ilong
pag di mo nasagot ang tanong
kung pipitas ka man ng labong
ilutong kasama'y bagoong

- gregoriovbituinjr.

- litratong kuha ng makatang gala sa isang bangketa niyang dinaanan