Maso at Panitik: Sonetong may taludturang 2-3-4-3-2

Miyerkules, Pebrero 12, 2020

Sonetong may taludturang 2-3-4-3-2

SONETONG MAY TALUDTURANG 2-3-4-3-2

Maikling sanaysay ni Gregorio V. Bituin Jr.

Eksperimentasyon ko sa paglikha ng soneto ang may ibang paraan ng saknungan at bilang ng taludtod.

Kay Petrarch o Italian sonnet ay may tigapat na taludtod sa una't ikalawang saknong, at tigatlo sa ikatlo't ikaapat na saknong, o 4-4-3-3, at may padrong A-B-B-A, A-B-B-A, C-D-E, C-D-E.

Kay Shakespeare o English sonnet naman ay may tigapat na taludtod sa unang tatlong saknong at dalawang taludtod naman sa ikaapat na saknong, o 4-4-4-2, at may padrong A-B-A-B, C-D-C-D, E-F-E-F, at G-G.

Ang mga unang gawa kong soneto ay sa ganyang padron ko sinunod. Subalit sa ngayon, napag-isip-isip kong gumawa ng sonetong may taludturang 2-3-4-3-2. Kaya may limang saknong ito. Ang una't ikalimang saknong ay may tigalawang taludtod. Ang ikalawa't ikaapat na saknong ay may tigatlong taludtod. At ang ikatlong saknong ay may apat na taludtod.

Ang mga nalikha kong sonetong naririto'y may padrong A-A, B-B-B, C-C-C, D-D-D, A-A. Mapapansin sa ikatlong soneto, na bagamat kapwa nagtatapos sa titik a ang ikalawa't ikaapat na saknong ay hindi ito magkatugma dahil ang ikalawa'y may impit at ang ikaapat ay walang impit. Magkatugma ang daga at wala, ngunit hindi magkatugma ang daga at demokrasya.

Kung papansinin naman, ang ikalawang soneto'y isang tulang akrostiko, na ibig sabihin, ang mga unang titik ng bawat taludtod ay bumubuo ng isang salita o higit pa. Kaya kung iyong babasahin pababa ang mga unang titik ng bawat taludtod ng nasabing soneto, mababasa mo ang mga salitang "Ang Organisador".

Narito ang nilikha kong unang tatlong sonetong may bilang ng taludturang 2-3-4-3-2, na sa kalaunan ay madaragdagan pa ang mga sonetong likha sa ganitong pamamaraan:

(1) Soneto sa pagtatanim

nais kong magtanim ng puno upang may mapitas

nang sa gayon ang pamilya'y may makakaing prutas

simulan nating bungkalin ang lupang pagtatamnan

ng iwing pag-ibig sa ating lupang tinubuan

nang magbunga ito ng mabubuting mamamayan

ang lupang tinubuang dinilig ng luha't dugo

kaya dapat ibunga'y namumunong matitino

at itanim ang binhing may ginhawang mabubuo

na ibubunga'y kapayapaa't pagkakasundo

itanim ang punong may prinsipyong makatutulong

na di kayang tibagin ng sinumang tuso't buhong

nang asam na makataong lipunan ay yumabong

itanim ang magbubunga ng masarap na prutas

upang mga kakain ay lumusog at lumakas

(2) Soneto sa organisador

Animo'y agila kang naroon sa himpapawid

Na sa kalawakan ay may kung anong ihahatid

Gayong isa kang langay-langayang nakikibaka

Organisador na hangad baguhin ang sistema

Rebolusyonaryong kumikilos para sa masa

Ginagampanan mo ang itinalagang tungkulin

At tinataguyod ang niyakap na simulain

Nasa isip paano magtagumpay sa layunin

Isinasagawa ang bawat misyong dapat tupdin

Sa anumang samahan, kapwa'y iyong nililingap

At lagi kang kasama ng masa sa dusa't hirap

Di ka basta aatras sa labang inyong kaharap

Organisador kang maalam sa taktika't pihit

Risko man at problema'y kaharap sa bawat saglit

(3) Soneto sa dukha

tinuturing kayong iskwater sa sariling bayan

sapagkat dukhang walang sariling lupa't tahanan

kaya tinataboy kayong animo'y mga daga

ng naghahari-harian at masisibang pusa

wala kasi kayong pribadong pag-aari, wala

dangal ng burgesya'y nasa pribadong pag-aari

yaman ng uring elitista'y pinagmamapuri

tuklasin mo, maralita, bakit may naghahari

pribadong pag-aari ang sanhi bakit may uri

suriin mo't pag-aralan ang takbo ng sistema

ng lipunang animo'y may totoong demokrasya

na paraan ng kapital upang magsamantala

maralita, di ka iskwater sa sariling bayan

lumaban ka't itayo ang makataong lipunan

2.12.2020

Walang komento:

Mag-post ng isang Komento

Ang MASO AT PANITIK ay isang samahan ng mga makata at manunulat para sa uring manggagawa at masa ng sambayanan. Ang tema ng kanilang mga sulatin ay hinggil sa pakikibaka ng proletaryado, at pagwasak sa relasyon ng pribadong pag-aari ng mga kagamitan sa produksyon dahil ito ang ugat ng kahirapan. Sa panitikan ngayon, laganap pa rin ang kaisipan ng burgesya, mayayaman, kapitalista, at mga elitista. Sa kabilang banda’y laganap din ang nagsusulong ng kaisipang makabayan at pambansang demokrasya. Di dapat sa ganito lamang mauwi ang panitikan.

Para sa grupong MASO AT PANITIK, internasyunalismo at sosyalismo ang dapat lumaganap ngayon. Kaya nagkaisa ang ilang mga sosyalistang makata at manunulat na dapat gamitin ang literatura para sa pagsusulong ng kaisipang sosyalismo sa uring manggagawa at masa ng sambayanan. Tungkulin ng mga kasapi ng MASO AT PANITIK ang pagmumulat sa madla tungo sa adhikaing pagbabago at pagkakapantay sa lipunan hanggang sa maitatag ang isang lipunang sosyalismo.

10 Katangian ng Sosyalismong Tinitindigan ng BMP

Isa mga pangunahing dahilan ng pagbaklas ng BMP sa KMU ang magkaibang tindig ng dalawang samahan sa oryentasyon ng kilusang paggawa - magkakasya na lamang ba ang mga manggagawa sa pagsusulong ng pambansang demokrasya o ipaglalaban nila ang isang lipunan na bubuwag sa lahat ng anyo ng pang-aapi at pagsasamantala?

Sa ilalim ng pambansang demokrasya, iinam ang kalagayan sa paggawa ng mga manggagawa. Subalit mananatili silang alipin ng kapital - mga sahurang alipin na binubuhay lamang para lumikha ng yaman na hindi sa kanila.

Sa sosyalismo na tinitindigan ng BMP, ipapalit ang isang sistema na walang pagsasamantala at pang-aapi sa sinuman. Isang sistema na magtataglay ng sumusunod na katangian:

1. Lipunang walang mga uri. Lipunan na hindi hinahati, hindi sinisino o kinikilala ang tao sang-ayon lamang sa uri niyang kinalalagyan.

2. Lipunang walang imperyalismo at imperyalistang pagsasamantala. Lipunang wawakas sa kapitalismo at kapitalistang pagsasamantala.

3. Lipunang walang pribadong pagmamay-ari ng mga kasangkapan sa produksyon. Lipunang nakapundar sa sosyal na pagmamay-ari ng mga kasangkapan at mga produktong nililikha nito.

4. Lipunang hindi pinatatakbo ng 'free market' o nakapundar lamang sa tubo at paghahangad ng limpak na tubo. Lipunang nakaplano ang ekonomiya sang-ayon sa layuning ipagkaloob ang lahat ng pangangailangan ng tao.

5. Lipunang ang estado ay pinatatakbo ng mga manggagawa. Lipunang ang buong populasyon ay bahagi ng armadong hukbo ng bayan.

6. Lipunang ipinatutupad ang ganap na demokrasya sa pamamagitan ng direktang partisipasyon ng bawat tao sa gobyerno at sa lahat ng usaping hinaharap ng lipunan.

7. Lipunang ipagkakaloob ang lahat ng pangangailangan ng tao - trabaho sa lahat, libreng pabahay, libreng edukasyon sa kabataan, libreng gamot at pangangalaga sa kalusugan, at marami pa. Ang mga ito ay hindi pribilehiyo kundi karapatan ng bawat mamamayan.

8. Lipunang ang mga pagawaan ay patatakbuhin ng mga manggagawa mismo (workers' self-management).

9. Lipunang ganap na magpapalaya sa kababaihan mula sa pang-aapi sa pagawaan at sa loob ng tahanan.

10. Lipunang bibigkis sa pinakamalawak na pagkakaisa ng buong sangkatauhan.

Pahayag ng mga Prinsipyo (KPML)

mula sa Saligang Batas ng KPML, Artikulo 2

Seksyon 4. Bilang sosyalistang organisasyon, itinatakwil ng KPML ang pribadong pagmamay-ari ng mga kasangkapan sa produksyon, dahil ito ang pinag-uugatan ng malaganap na kaapihan, kahirapan at pagsasamantala ng tao sa kapwa tao.

Seksyon 8. Naniniwala ang KPML na maaaring baguhin at lumaya ang mamamayan sa kahirapan at kawalang katarungan kung ganap na maitatayo ang isang sosyalistang lipunan at paglikha ng yaman na aariin ng lahat sa halip na iilan lamang at magkaroon ng tunay na kasaganaan para sa lahat ng mamamayan.

Seksyon 9. Naniniwala ang KPML na ang isang sosyalistang kaayusan ay matatamo lamang sa pamamagitan ng mahigpit na pagkakaisa, sama-sama at tuloy-tuloy na pagkilos ng mga maralita ng lunsod, ng mga manggagawa, at ng buong sambayanan.

Mula sa Praymer ng PLM (Partido Lakas ng Masa)

7. Bakit partido ng sosyalismo?

Naniniwala ang PLM na ang kapitalismo ay isang bulok na sistema na dapat lamang palitan ng sistema ng sosyalismo. Ang kapitalismo ay isang sistema na nakapundar sa tubo at paghahangad ng kapitalista ng limpak-limpak na tubo, nakapundar sa pag-aari ng iilan sa kasangkapan para sa paglikha ng yaman at ng lahat ng yamang nalilikha nito, nakapundar sa pagkakahati-hati sa tao sa mga uri (mayaman at mahirap, may pag-aari o wala).

Ang sosyalismo ang kabaligtaran nito. Isang sistema na nakapundar sa pagtugon sa lahat ng pangangailangan ng tao, sa pag-aari ng lahat ng lahat ng kasangkapan sa paglikha ng yaman at ng yamang nalilikha nito, at ang pagbabaklas sa anumang pag-uuri sa mga tao na nagnanakaw ng kanilang dignidad at seguridad sa lipunan.

Ang sosyalismo rin ang kumakatawan sa internasyonalismo, sa tunay na pakikipagkapatiran ng mga manggagawa at anakpawis sa mga manggagawa at anakpawis ng buong mundo. Binabaklas nito ang sistema ng pagkakanya-kanya o pag-iisip lamang ng mga tao sa batayan ng sariling interes, sariling grupo, o sariling bayan. Ang sosyalismo ay pagsasama-sama ng lahat para itayo ang makatarungan at masaganang kaayusan na wawakas sa imperyalista, kapitalista at lahat ng anyo ng pagsasamantala at pang-aalipin sa daigdig.